Rzeka Widawa

Przez Wrocław przepływa kilkanaście rzek i strumieni a jedną z najpiękniejszych rzek jest Widawa. Źródła rzeki Widawy znajdują się we Wzgórzach Twardogórskich na wysokości 222 m n.p.m. we wsi Drołtowice. Wpada do Odry w pobliżu wsi Kotowice i jest to jej prawy dopływ. Od Paniowic do ujścia (około 5 km) objęta ochroną "NATURA 2000". Rzeka Widawa jest bardzo kręta, wije się między wzgórzami, lasami i polami. Nazwa jej pochodzi od prasłowiańskiego słowa "wid", które oznacza; wić się, kręcić. Przez Osiedle Widawa przepływa trzema korytami, tworzy dwie wyspy z trzema mostami. Na wyspie był młyn wodny. Woda była piętrzona pod pierwszym mostkiem Dekarskim przy pomocy jazu iglicowego. Woda płynęła specjalnym tunelem (obecnie zamurowany od strony koryta rzeki) na koło młyńskie i wypływała do kanału młynówka. Rzeka Widawa jest postopniowana i następne jazy znajdują się w Szymanowie oraz Świniarach. W Świniarach również funkcjonował młyn wodny. Jaz w Szymanowie jeszcze służy do napełniania stawów rybnych. Po spiętrzeniu woda w korycie się podnosi do poziomu umożliwiającego pływanie kajakami nawet do mostu na ulicy Sułowskiej. Woda w rzece jest dość czysta, żyją w niej: ryby, kraby, traszki, żaby, były też bobry. W ostatnich latach w rzece jest coraz mniej wody i może warto by odbudować jazy piętrzące wodę, co bardzo pozytywnie wpłynie na poziom wód gruntowych w okolicy. Obecnie realizowany jest projekt przebudowy Wrocławskiego Systemu Przeciwpowodziowego, w tym odcinek rzeki Widawy jako „kanał ulgi”. Jednak projekt nie przewiduje odbudowy jazów. Jest to w brew zdrowemu rozsądkowi, rzeka Widawa może odprowadzać nadmiar wód podczas powodzi ale podczas suszy powinna nawadniać okolice i stanowić rezerwuar czystej wody! Młynów wodnych nie odbudujemy ale istniejące powinniśmy zachować jako budowlane zabytki z małymi elektrowniami wodnymi na rzece i zaopatrywać w prąd okolicznych mieszkańców. W powstałych zbiornikach można hodować ryby i uprawiać turystykę wodną lub służyć jako akweny do żeglowania oraz rekreacji na wodzie. Rzeka Widawa nie powinna być tylko kanałem odwadniającym ale także służyć okolicznym mieszkańcom jako zabezpieczenie w wodę w okresach suszy. Wydajemy olbrzymie pieniądze na odwadnianie, tj. na szybkie odprowadzanie wód opadowych bez patrzenia na pozostałe funkcje jakie powinna spełniać realizowana inwestycja. Mała retencja była stosowana od wieków, te wszystkie młyny wodne na rzekach spełniały też taką rolę! Może warto wydać nieco więcej i mieć z tego korzyści. Bezpieczeństwo powodziowe jest bardzo ważne, jednak inwestycja powinna spełniać jednocześnie wielorakie funkcje.
Nasze osiedle swoją nazwę wywodzi właśnie od rzeki Widawa, choć w obrębie dzisiejszych ulic: Dekarskiej, Zduńskiej i Kaletniczej istniała wieś owalnica jako służebna osada książęca z własną komorą celną, wzmiankowana w 1266 jako "Pratche an der Weide" (obecnie są to Pracze Widawskie).

Król czeski w 1345 r. potwierdził nadanie Magistrowi Milo praw do Pracz Widawskich

1345, 14 VIII, Wrocław (Wratislavia)
in Vigilia Assumptionis beate Marie
Jan Luksemburski, król czeski (Johannes B. rex ac Lucemburgensis comes), potwierdza Henrykowi z Kałkowa k. Nysy (Heinricus de Kal) dokument księcia śląskiego i arcybiskupa salzburskiego Władysława (Wladislaus dux Slesiae et ecclesiae Saltzburg), na mocy którego tenże książę nadał magistrowi Milonowi (Milo) Wrocław-Pracze Odrzańskie (tj. Pracze Widawskie).
Świadkowie: Konrad de Valkenhain (Conradus), starosta wrocławski (Wratislaviensis), Ticzko de Borsnitz, Jan de Reste (Johannes), Henryk de Wenden (Heinricus) - rycerze, Jesco de Smoltz, Sifridus Schirow - feudałowie, Otto z Dunina (Donyn), kanclerz księstwa wrocławskiego.
Regest: RBM IV, s. 638, nr 1597.
Polska Akademia Nauk - Oddział we Wrocławiu - Prace Komisji Nauk Humanistycznych - Nr 2 - Regesty Śląskie - tom I - 1343 - 1348 - Opracowali: Kazimierz Bobowski, Janina Gilewska-Dubis, Wacław Korta, Bronisław Turoń Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk - Zakład Narodowy imienia Ossolińskich.

Młynówka - niedokończony posiłek bobrów

Część zabudowań po młynie

Młynówka

Wlot do tunelu

Nowy most na Widawie

W dół rzeki Widawy

Poniżej zdjęcia z dawnych lat dostarczone przez mieszkańców Widawy - pamiątki rodzinne pokazujące życie codzienne w osadzie.:

Zdjęcia przesłane przez Panią Albinę Luzarowska-Skwarczyńska: 1. zdjęcie zrobione podczas młocki w kołchozie, 2. wieniec dożynkowy dla sołtysa Widawy Pana Luzarowskiego.

Repatrianci w Widawie, dożynki

Zdjęcie rodzinne (Kubiak)

Była też rywalizacja spółdzielcza

Dzieci Widawy

Dzieci Widawy; uczniowie Szkoły w Widawie, przedszkolaki widawskie, uczniowie Szkoły w Lipie Piotrowskiej

A po ciężkiej pracy był też czas i na sport

Uczniowie Szkoły w Lipie Piotrowskiej i przedszkolaki Sióstr Szkolnych De Notre Dame

Klasa VII Szkoły w Lipie Piotrowskiej

Zdjęcia pamiąkowe

Wizyta w Parafii Widawa Śp. Bpa Józefa Pazdura