EKSHUMACJA

             Pozostając w klimacie Wszystkich Świętych chciałbym poruszyć kwestię ekshumacji. Wie-lu/e z nas w trakcie świąt przemierza znaczne odległości, by odwiedzić groby najbliższych. Niekiedy jest to okazja do spotkania bliższych lub dalszych żywych. Często jednak jest tak, że nikt i nic prócz mogił na nas nie czeka. Wpadamy tam żeby szybko uporządkować grób, zapa-lić znicz, zmówić pospiesznie modlitwę i pędzimy w drogę powrotną wystawiając na ryzyko swoje życie. Co roku z tego powodu kilkaset osób ma dla kogo postawić kolejną świeczkę. Co roku media ostrzegają, policja, prowadzi akcję znicz, specjaliści udzielają rad jak i kiedy bez-piecznie dojechać i wrócić. Ja patrzę na to z innej strony. Jestem archeologiem i eksploracja grobów z różnych czasów nie jest dla mnie rzadkością. Robimy to ze szczególną dokładnością i pieczołowitością. Nie wynika to tylko z przepisów prawa chroniących pochówki ludzi, nieza-leżnie od czasu ich śmierci, czy jest to kilka tysięcy czy kilkadziesiąt lat, ale także z faktu, ze każdy z nas jest człowiekiem i instynktownie zachowuje szacunek w obliczu zmarłych. Myślę, bo nie znam tego w praktyce, że podobnie jest w przypadku zakładów pogrzebowych prowa-dzących ekshumacje. Nie można więc się obawiać, że ekshumacja naruszy godność naszych zmarłych bliskich, a może nas uchronić przed ryzykiem własnej, przypadkowej śmierci. Od kilku lat w gazetach pojawiają się artykuły na temat wzrostu liczby ekshumacji często nazywa-jąc to pogardliwie modą. Tymczasem jest to normalny proces. Kiedyś było to prawie niemoż-liwe ale staje się coraz łatwiejsze i jeśli tylko jest to zasadne i możliwe to myślę, że możemy skorzystać z tego rozwiązania. Nasi Bliscy raczej nie mają nic przeciwko temu żeby przenieść ich szczątki bliżej nas i pozostałej rodziny, bo prędzej by zaakceptowali takie rozwiązanie niż naszą przedwczesną śmierć. Oczywiście różne są przypadki jednostkowe i każdy z nas musi rozważyć to indywidualnie ale polecam to jako jedno z rozwiązań.
Sam stanąłem przed tym problemem po śmierci moich rodziców, którzy życzyli sobie, aby moi zmarli w niemowlęctwie bracia trafili do ich wspólnego grobu. Zanim do tego doszło minęły cztery lata. Obiecałem im, że zrobię to sam gdyż myślałem, że procedura jest prostsza. Osta-tecznie mogłem to zrealizować, rozszerzając profil mojej firmy o działalność pogrzebową. To oczywiście wyjątkowy przypadek i nikogo nie namawiam do osobistej realizacji przeniesienia szczątków ani nawet do bezpośredniej obserwacji, gdyż może to pozostawić trwały ślad w psychice. W załączeniu zamieszczam kilka fotografii dla zilustrowania samego procesu.. Oczywiście w każdym konkretnym przypadku będzie to nieco inna sytuacja ale tylko te foto-grafie zgodnie z RODO mogę bez problemu zamieścić. Tutaj dotyczy to noworodków po-chowanych ponad 50 lat temu, stąd szczątki dwóch chłopców mieszczą się w jednej urnie, którą można umieścić w nowym miejscu stosując metodę odwiertu o średnicy nieco większej od urny..
Poniżej zamieszczam informacje dotyczące tematu ekshumacji zaczerpnięte z Internetu a in-formacje w konkretnych sprawach łatwo uzyskacie państwo od zarządcy cmentarza.:
Ekshumacja polega na wydobyciu zwłok lub szczątków ludzkich z grobu lub miejsca
tymczasowego pochówku w celu przeniesienia ich i pochowania w innym miejscu albo
przeprowadzenia oględzin lekarsko-sądowych.
Ekshumację przeprowadza się w okresie 16.10-15.04 we wczesnych godzinach
rannych. Przy ekshumacji mogą być obecne tylko osoby wykonujące nadzór z urzędu oraz
bezpośrednio zainteresowane (najbliższa rodzina). Ekshumację należy przeprowadzić w
obecności przedstawiciela właściwego terytorialnie Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego.
O zamierzonej ekshumacji należy powiadomić właściwego terytorialnie Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego, który wykonuje nadzór nad ekshumacją oraz może
dopuścić jej wykonanie w czasie innym niż wyżej określony przy zachowaniu ustalonych
przez niego środków ostrożności.
Wymogi dotyczące ekshumacji określają:
1. art.10, art.15 ust.1 i art.21 ust.1 Ustawy z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.U. z 2000 r. nr. 23 poz. 295 z późn. zm.)
2.§ 12 ust.1, 2, 5, 7 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 07.12.2001 r. w sprawie postę-powania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz. U. z 2001r nr.153 poz.1783)
Zwłoki osób zmarłych na choroby zakaźne, których wykaz ustala minister właściwy do spraw zdrowia nie mogą być ekshumowane przed upływem 2 lat od dnia zgonu co określa
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 06.12.2001 r. w sprawie wykazu chorób zakaźnych w przypadku których stwierdzenie zgonu wymaga szczególnego postępowania ze zwłokami osób zmarłych na te choroby (Dz. U. nr 152 poz.1742)
Wykaz chorób zakaźnych z powodu których ekshumacja zwłok nie jest możliwa przed upły-wem dwóch lat od chwili zgonu:
• Cholera
• Dur wysypkowy i inne riketsjozy
• Dżuma
• Gorączka powrotna
• Nagminne porażenia dziecięce
• Nosacizna
• Trąd
• Wąglik
• Wścieklizna
• Żółta gorączka i inne wirusowe gorączki krwotoczne

Ekshumacja zwłok i szczątków ludzkich może być dokonana:
1. Na umotywowaną prośbę osób uprawnionych do pochowania zwłok za zezwoleniem wła-ściwego inspektora sanitarnego
2. Na zarządzenie prokuratora lub sądu
3.Na podstawie decyzji właściwego inspektora sanitarnego w razie zajęcia terenu cmentarza na inny cel

Wniosek o wydanie zezwolenia na ekshumację zawierający prośbę o wydanie zgody wraz z uzasadnieniem składa się do właściwego terytorialnie Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego.

Do wniosku należy dołączyć:
1. Odpis aktu zgonu
2. Zgody zarządców cmentarzy
3. Zgody członków rodziny zmarłego
Do złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na ekshumację uprawniona jest najbliższa pozo-stała rodzina osoby zmarłej a mianowicie:
• pozostały małżonek (małżonka) osoby zmarłej
• krewni zstępni (potomek w linii prostej: dziecko, wnuk, prawnuk, itd.)
• krewni wstępni (przodek w linii prostej : rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, itd.)
• krewny boczny do czwartego stopnia pokrewieństwa
• powinowaty w linii prostej do pierwszego stopnia pokrewieństwa
• osoba dobrowolnie do tego zobowiązująca się
Jeżeli między członkami rodziny powstaje spór dotyczący ekshumacji osobą (osobami) upraw-nioną (uprawnionymi) do złożenia wniosku o ekshumację będzie osoba
(osoby) wskazana (wskazane) prawomocnym rozstrzygnięciem sądu. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny po zapoznaniu się z dokumentacją wydaje
zawiadomienie o wszczęciu postępowania zaś po jego uprawomocnieniu przesyła wszystkim stronom wymienionym we wniosku oraz zarządcom cmentarzy decyzję zezwalającą na
dokonanie ekshumacji. Zarówno zawiadomienie o wszczęciu postępowania jak i decyzja ze-zwalająca dostarczane są do zainteresowanych stron za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Ekshumacja zwłok lub szczątków ludzkich nie może zostać dokonana przed uprawomocnie-niem się decyzji zezwalającej na jej przeprowadzenie. Ekshumacją i przewozem zwłok lub szczątków ludzkich zajmują się uprawnione do tego celu podmioty prowadzące działalność zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD) tj. pogrzeby i działalność pokrewna.
Prawidłowo wypełniony wniosek o wydanie zezwolenia na ekshumację zwłok lub szczątków ludzkich winien zawierać:

1. Dane dotyczące zmarłego:
• Imię i nazwisko
• Nazwisko rodowe
• Data i miejsce urodzenia
• Data i miejsce zgonu
• Przyczyna zgonu (choroba zakaźna-tak/nie- zakreślić)
• Adres cmentarza na którym zwłoki lub szczątki są pochowane
• Adres cmentarza na który zwłoki lub szczątki mają być przeniesione

2. Dane wnioskodawcy:
• Imię i nazwisko
• Dokładny adres zamieszkania wraz z numerem kodu pocztowego
• Stopień pokrewieństwa wnioskodawcy do zmarłego
• Seria i numer dowodu osobistego, przez kogo wydany
• Numer PESEL, numer telefonu

3. Informacje dotyczące ekshumacji
• Uzasadnienie wniosku o zezwolenie na ekshumację
• Nazwę i adres firmy przeprowadzającej ekshumację wraz z numerem kodu
pocztowego i numerem telefonu
• Środek transportu do przewozu ekshumowanych zwłok lub szczątków ludzkich (marka, nu-mer rejestracyjny samochodu)

4. Wykaz członków rodziny uprawnionych do współdecydowania w sprawie będącej przed-miotem wniosku o ekshumację zwłok lub szczątków ludzkich:
• Imię, nazwisko, seria i nr dowodu osobistego, stopień pokrewieństwa w stosunku do osoby zmarłej, dokładny adres zamieszkania wraz z numerem kodu pocztowego oraz
czytelny podpis

5. Oświadczenie wnioskodawcy, że osoby-członkowie rodziny uprawnieni do współdecydo-wania w sprawie będącej przedmiotem wniosku o ekshumację nie wyrażają sprzeciwu oraz że w sprawie dot. ekshumacji nie toczy się jakikolwiek spór sądowy Wnioskodawca oświadcza również, że wszystkie dane zawarte we wniosku są prawdziwe i bierze za nie pełną odpowie-dzialność, natomiast oświadczenie niniejsze składa po pouczeniu o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania (art. 233 Kodeksu Karnego) oraz zobowiązuje się do przestrzegania wymogów i warunków ekshumacji określonych przez przepisy prawa Pod niniejszym oświad-czeniem wnioskodawca winien podać datę i złożyć czytelny podpis.